Hội Lim là lễ hội diễn ra ở đâu? Câu trả lời nằm ngay giữa vùng đất Tiên Du, Bắc Ninh, nơi được mệnh danh là “trái tim của miền Kinh Bắc”. Mỗi độ xuân về, lễ hội vùng Lim lại tưng bừng mở hội, thu hút hàng vạn du khách trong và ngoài nước đến trẩy hội, thưởng thức làn điệu Quan họ – di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại.
Năm 2025, lễ hội vùng Lim được tổ chức trong hai ngày 21 và 22/02 (tức 12 và 13 tháng Giêng âm lịch) tại ba địa phương gồm thị trấn Lim, xã Nội Duệ và xã Liên Bão, trong đó trung tâm là đồi Hồng Vân (núi Lim). Từ sau Tết Nguyên đán, không khí chuẩn bị đã nhộn nhịp khắp nơi. Các câu lạc bộ Quan họ rộn ràng tập hát, đặc biệt là CLB Quan họ thôn Lũng Giang – nơi có 64 thành viên được giao biểu diễn tại đình Lim và trên thuyền rồng, hát canh đêm 12 tháng Giêng, hát tại nhà chứa và tại gia các nghệ nhân nổi tiếng trong vùng.
Nghệ nhân Nguyễn Hữu Viêm, Chủ nhiệm CLB, chia sẻ: “Năm nay, CLB hát với tinh thần mới, giọng hát càng ‘vang, rền, nền, nảy’, hứa hẹn mang đến những màn trình diễn thỏa lòng người yêu Quan họ.” Ngoài Lũng Giang, các thôn khác như Lũng Sơn, Duệ Đông cũng tổ chức hát canh, tạo nên một không gian văn hóa đặc sắc kéo dài suốt ngày đêm.
Không chỉ là lễ hội, Hội Lim còn là biểu tượng văn hóa của Bắc Ninh. Câu ca “Người ơi người ở đừng về” vang lên giữa không gian tràn ngập cờ hoa, tiếng trống, tiếng hát, khiến ai đi qua cũng phải dừng chân. Bắc Ninh được mệnh danh là “xứ sở lễ hội” với hơn 500 lễ hội lớn nhỏ, nhưng Hội Lim luôn được coi là tiêu biểu nhất, hội tụ đủ yếu tố văn hóa, tâm linh và nghệ thuật dân gian.
Theo các tài liệu xưa, lễ hội vùng Lim vốn là lễ tế thần, hát xướng của các làng xã trong dịp Rằm tháng Tám. Về sau, nhờ công lao của Tướng công Nguyễn Đình Diễn và Bồ đề ni (tục gọi là mụ Ả), lễ hội được chuyển sang tổ chức vào đầu xuân – tức ngày 13 tháng Giêng, trở thành ngày hội lớn nhất của vùng Kinh Bắc. Trải qua bao biến cố lịch sử, lễ hội vẫn được duy trì, phục dựng và ngày càng quy mô hơn, trở thành niềm tự hào của người dân Bắc Ninh.
Phần lễ của Hội Lim diễn ra trang nghiêm với các nghi thức rước sắc, tế lễ, dâng hương tại chùa Hồng Ân, lăng Tướng công Nguyễn Đình Diễn, các đình, đền trong vùng. Phần hội lại rộn ràng và đầy màu sắc với hàng chục trò chơi dân gian: đu tiên, cờ người, tổ tôm điếm, đấu vật, bịt mắt bắt dê, đập niêu, múa lân, múa rồng, cùng khu ẩm thực dân gian hấp dẫn.
Điểm nhấn khiến Hội Lim khác biệt chính là hát Quan họ – linh hồn của lễ hội. Tiếng hát cất lên từ bến nước, sân đình, thuyền rồng hay lán Quan họ, khiến người nghe say mê, đắm chìm trong giai điệu ngọt ngào, tinh tế. Những liền anh, liền chị trong trang phục truyền thống đối đáp giao duyên thâu đêm suốt sáng, giữ vẹn nguyên nét tinh hoa hàng trăm năm của dân ca Kinh Bắc.
Tối 12 tháng Giêng, chương trình nghệ thuật hoành tráng và màn bắn pháo hoa rực rỡ tại sân khấu chính trên đồi Lim mở màn cho hai ngày lễ hội sôi động.
Bà Nguyễn Thị Hào, Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Du, Trưởng Ban chỉ đạo lễ hội vùng Lim xuân Giáp Thìn 2025, cho biết: “Mục tiêu của lễ hội là phát huy giá trị văn hóa truyền thống, quảng bá hình ảnh Tiên Du – Bắc Ninh ra khắp trong và ngoài nước; đồng thời tạo không khí vui tươi, đoàn kết trong nhân dân đầu năm mới.” Công tác chuẩn bị về an ninh, vệ sinh, an toàn thực phẩm, môi trường… đều được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo một mùa hội an toàn, văn minh.
Vậy nên, nếu ai hỏi Hội Lim là lễ hội diễn ra ở đâu, hãy tự tin trả lời rằng: “Ở Bắc Ninh – vùng đất của Quan họ, của tiếng hát đậm tình người và của mùa xuân nồng nàn nhất miền Bắc.”
Hãy một lần ghé Hội Lim – để nghe, để hát, để cảm nhận hơi thở văn hóa Việt Nam qua từng điệu dân ca, để thấy vì sao giữa nhịp sống hiện đại, người ta vẫn say mê trẩy hội vùng Lim như một cách trở về với cội nguồn.
Tags:
Văn hóa
